ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ : ਕੈਂਸਰ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਚਪੇਟ ਵਿੱਚ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ-ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਧਾਰਨ ਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਦਲਾਅ ਕਰ ਲੈਣ ਤਾਂ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਦਤਾਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਬਲਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਆਮ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਕੁਆਲਟੀ ਨੂੰ ਵੀ ਵਧਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
1. ਤੰਬਾਕੂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ
ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਤੰਬਾਕੂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੈ। ਚਾਹੇ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਤੰਬਾਕੂ ਚਬਾਉਣਾ, ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਮੂੰਹ, ਗਲੇ, ਫੇਫੜਿਆਂ ਅਤੇ ਪੇਟ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤੰਬਾਕੂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਦਮ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਆਦਤ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਛੱਡਿਆ ਜਾਵੇ।
2. ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ ਅਪਣਾਓ
ਭੋਜਨ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਸਿੱਧਾ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਤਾਜ਼ੇ ਫਲ, ਹਰੀ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਸਾਬਤ ਅਨਾਜ ਅਤੇ ਘੱਟ ਚਰਬੀ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦੇ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲਾਲ ਮੀਟ, ਤਲੀ ਹੋਈਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ, ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਫੂਡ ਅਤੇ ਵਾਧੂ ਮਿਠਾਸ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਘਟਾਉਣ ਨਾਲ ਸੋਜ ਘਟਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਦੀ ਹੈ।
3. ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਰਹੋ
ਆਲਸੀ ਜੀਵਨ-ਸ਼ੈਲੀ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 150 ਮਿੰਟ ਦੀ ਦਰਮਿਆਨੀ ਕਸਰਤ ਜਿਵੇਂ ਤੇਜ਼ ਚੱਲਣਾ ਜਾਂ 75 ਮਿੰਟ ਦੀ ਤੀਬਰ ਗਤੀਵਿਧੀ ਜਿਵੇਂ ਦੌੜਨਾ ਸਰੀਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੈ। ਨਿਯਮਿਤ ਕਸਰਤ ਸਰੀਰ ਦਾ ਭਾਰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਾਰਮੋਨ ਸੰਤੁਲਨ ਵਿਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰਾਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਘਟਦਾ ਹੈ।
4. ਸਿਹਤਮੰਦ ਭਾਰ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ
ਵਧੇਰੇ ਮੋਟਾਪਾ ਛਾਤੀ, ਕੋਲਨ, ਕਿਡਨੀ ਅਤੇ ਜਿਗਰ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਸਿੱਧਾ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਕਸਰਤ ਵਿਚ ਸੰਤੁਲਨ ਰੱਖ ਕੇ ਭਾਰ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
5. ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘਟਾਓ
ਬੇਹੱਦ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਨਾਲ ਮੂੰਹ, ਗਲੇ, ਛਾਤੀ, ਜਿਗਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੈਗ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਲਈ ਦੋ ਪੈਗ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਰਾਬ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।
6. ਚਮੜੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰੋ
ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣ ਨਾਲ ਸਕਿਨ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਜੋਖਮ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉੱਚ SPF ਵਾਲੀ ਸਨਸਕ੍ਰੀਨ ਲਗਾਉਣਾ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਉਣਾ ਅਤੇ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
7. ਨਿਯਮਤ ਸਿਹਤ ਜਾਂਚ
ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਹੈ ਨਿਯਮਤ ਸਿਹਤ ਜਾਂਚ। ਜਲਦੀ ਪਤਾ ਲੱਗਣ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਕਈ ਗੁਣਾ ਬਿਹਤਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਲਈ ਮੈਮੋਗ੍ਰਾਫੀ ਅਤੇ ਪੈਪ ਸਮੀਅਰ ਟੈਸਟ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ ਜਦਕਿ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਕੋਲਨੋਸਕੋਪੀ ਵਰਗੀਆਂ ਜਾਂਚਾਂ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਨਤੀਜਾ
ਜੇ ਅਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਸਧਾਰਨ ਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾ ਲਈਏ—ਤੰਬਾਕੂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ, ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ ਖਾਣਾ, ਨਿਯਮਿਤ ਕਸਰਤ ਕਰਨਾ, ਭਾਰ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਰੱਖਣਾ, ਸ਼ਰਾਬ ਨੂੰ ਸੀਮਿਤ ਕਰਨਾ, ਚਮੜੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਸਿਹਤ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣਾ—ਤਾਂ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਜੋਖਮ ਕਾਫ਼ੀ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜੀਵਨ-ਸ਼ੈਲੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਏਗੀ ਬਲਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਕਰੇਗੀ ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਤੰਦਰੁਸਤ ਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੀਊਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ।