ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਕੂਟਨੀਤਿਕ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੂਤਾਵਾਸ ਦੁਬਾਰਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ “ਪੂਰੇ ਦੂਤਾਵਾਸ ਦਾ ਦਰਜਾ” ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸ਼ਾਸਨ ਹੇਠ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਪੰਨਾ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਕਦਮ ਉਸ ਸਮੇਂ ਆਇਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਅਮੀਰ ਖਾਨ ਮੁਤੱਕੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਡਾ. ਐਸ. ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨਾਲ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਮੁਤੱਕੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਅਫਗਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ ਹਨ। ਦੋਹਾਂ ਨੇ ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਦੂਤਾਵਾਸ ਦੀ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਅਤੇ ਭਾਰਤ-ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ।
ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ — “ਅਫਗਾਨ ਸਾਡੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ”
ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੌਰਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਸ. ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅਫਗਾਨ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਅਫਗਾਨ ਸਾਡੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਅਫਗਾਨ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਸਾਡਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪਹਿਲਗਾਮ ਹਮਲੇ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਨੀਅਤ ਸਾਫ਼ ਕੀਤੀ।”
ਚਾਰ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਦੂਤਾਵਾਸ
ਤਾਲਿਬਾਨ ਅਤੇ ਤਤਕਾਲੀ ਅਫਗਾਨ ਸਰਕਾਰ ਵਿਚਕਾਰ ਗ੍ਰਹਿ-ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ 2021 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਕਾਬੁਲ ਦੂਤਾਵਾਸ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਨਾਲ ਹੀ ਕਾਂਧਾਰ, ਹੇਰਾਤ ਅਤੇ ਮਜ਼ਾਰ-ਇ-ਸ਼ਰੀਫ਼ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਕੌਂਸਲੇਟ ਦਫ਼ਤਰ ਵੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤੀ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਨੂੰ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਦੇ ਸੀ-17 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵਾਪਸ ਭਾਰਤ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪਰ ਹਿੰਸਾ ਥਮਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਦੁਬਾਰਾ ਆਪਣੀ “ਤਕਨੀਕੀ ਟੀਮ” ਕਾਬੁਲ ਭੇਜੀ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਅਤੇ ਲੋਕ-ਕੇਂਦਰਤ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਹੁਣ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਸ ਟੀਮ ਨੂੰ ਪੂਰਾ “ਦੂਤਾਵਾਸ ਦਰਜਾ” ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਅਧਿਕਾਰਕ ਸੰਬੰਧ ਮੁੜ ਬਹਾਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।
ਤਾਲਿਬਾਨ ਵੱਲੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਗਾਰੰਟੀ
ਤਾਲਿਬਾਨ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਭਾਰਤ ਆਪਣੇ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੁਲ ਵਾਪਸ ਭੇਜੇਗਾ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਦੌਰ ਸ਼ੁਰੂ
ਅਕਤੂਬਰ 2025 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਸੁਧਾਰ ਆਇਆ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ, ਮਨੁੱਖੀ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਜਿਹੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ ਹਨ।
ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਨਾਲ ਸਿਰਫ਼ ਕੂਟਨੀਤਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਦੇ ਰਾਹ ਵੀ ਖੁੱਲਣਗੇ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਇਹ ਕਦਮ ਅਫਗਾਨ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਉਮੀਦ ਦੀ ਕਿਰਨ ਵਾਂਗ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ — ਜੋ ਸ਼ਾਂਤੀ, ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
